PASLANMAZ CELİK NEDİR?

Paslanmaz çelik, demirin zamanla korozyona uğraması, ahşabın deforme olması sonucunda geliştirilmiş bir alaşım olarak her an önemini koruyor. Birçok farklı çeşidi olan paslanmaz çelik farklı alanlarda kullanılıyor. Mutfak araç-gereçlerinden ameliyat bıçaklarına, su tanklarından petrokimya ürünlerine kadar geniş bir kullanım alanı bulunmaktadır.

Demirin korozyona uğramasını önlemek adına Antik Çağlardan beri önlemler alınmaya çalışılmış, yeni alaşımlar üretilme çalışmaları yürütülmüştür. 4. yüzyılda Hindistan'ın Delhi şehrinde Gupta Kralı I. Kumuragupta tarafından yaptırılan 7 metre yüksekliğindeki demir sütunda demir-fosfor karışımı kullanılmıştır. 19. yüzyılda metalürjide çalışmalar hızlanmış, düşük krom, yüksek karbon alaşımları denenmeye başlanmıştır. Bunun ilk temsilcisi 1821 yılında demir-krom alaşımı kullanan Fransız metalurjist Pierre Berthier olmuştur.

Geçmişten günümüze kadar demir, inşaat sektörü başta olmak üzere birçok alanda kullanılmıştır. Demirin korozyon dayanımı düşük olduğundan, korozyon direnci yüksek alaşımlar arayışı başlamıştır. 17. yüzyılda etkili metotlar kullanılarak demir ve karbon karışımından çelik üretilmeye başlanmıştır. Demire %0,2-2,1 arasında değişen oranlarda karbon eklenerek çelik alaşımı ortaya çıkarılıyor.

Demire karşı daha sert ve güçlü özelliklere sahip olan çelik de zamanla korozyona uğradığından korozyona karşı paslanmayan ve dirençli çelik üretme arayışları başlamıştır. Metalürjide çeliğe belirli oranda krom eklenmesiyle paslanmaz çelik nedir sorusunun yanıtı ortaya çıkmış olmaktadır. Çeliğe minimum %10,5-11 arasında krom eklenmesiyle ortaya çıkan yeni alaşıma paslanmaz çelik denilmektedir.

Çeliğin içindeki krom, çelik oksijenle temas ettiğinde krom-oksit olarak adlandırılan ince bir film tabakası oluşturuyor. Böylece sıradan çelik malzemeler, gerçek paslanmaz çelik özellikleri kazanmış oluyorlar.

Çeliğin dayanımını artırmak için sadece krom elementi eklenmiyor. Çeliğe eklenen birçok farklı element, çeliğin korozyon dayanımının artmasını veya azalmasını sağlıyor. Çelik-krom-nikel alaşımı paslanmaya karşı daha dirençli hale gelmesini sağlıyor. Bu karışıma molibden elementi eklendiğinde paslanmaz özelliği maksimum seviyeye çıkarılmış oluyor. Çelik-karbon bileşimine kükürt veya karbon gibi elementler eklendiğinde ve oranları yükseltildiğinde paslanmaz çeliğin korozyon dayanımı düşürülmüş oluyor